سیستمی بایۆمەتری لە نیوان حکومەت و حزبەکاندا

د. بەیاد جەمال عەلی

مانگی دەی ڕابردوو پرۆسەی بە ئەلیکترۆنی کردنی مووچەی فەرمانبەران بەڕێگەی سیستمی بایۆمەتری ڕاگەیێندرا لەلایەنی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە. لە شارەکانی هەولێر و سلێمانی و دهۆک دەستپێکرا بەپێدانی کارتی ئەلیکترۆنی و ناونووسیان لە سیستمە بایۆمەترییەکە. بەپێی بەرنامە بڕوات، دەبێت لە ماوەی سێ مانگدا گشت فەرمانبەرانی حکومەت لەسیستەمەکە ناونووسکرابن.

مەبەستی ئەم پرۆسەیە ئەوەیە کە فەرمانبەران مووچەکانیان لە ڕێگەی ئەم سیستەمە وەربگرن، لەپاش ئەوەی زانیاری تەواویان داخڵ بکرێت. سەنتەری ئەم پرۆسەیە لە زۆربەی شار و شارۆچکەکانی هەرێم کراونەتەوە بۆ بەکاربوونی ئەم پرۆسەیە.

پەیڕەو کردی ئەم سیستمە بە هیوای ئەوە کراوە کە کێشەی "بن دیوار" نەهێڵێت، هەروەها ئەو کەسانەی زیاتر لە یەک مووچە وەردەگرن چارەسەر بکەن و نەمێنێت. لە ئێستادا بەپێی ئاماری بڵاوکراوە حکومەت مووچەی ملێۆنیک و چوارسەد هەزار فەرمانبەر ئەدات.

لە تیۆریدا دەستپێکردنی پرۆسەی سیستمی بایۆمەتری هەنگاوێی ئیجابییە بۆ کەمکردنەوەی مەسرەفی حکومەت لە ڕووی مووچەوە، وە بارێکی قورس لادەچێت لەسەر شانی، بەڵام پرسیارەکە لەوەدا نییە تیۆرییەکی باشە، پرسیارەکە لەوەدایە ئایە ئەتوانن بە پراکتیکی جێبەجێ بکرێت؟

کێشەی هەبوونی ئەو ژمارە گەورەیە لە کەرتی گشتیدا بەبەراورد لەگەڵ ئەو ژمارە کەمەی کۆی دانیشتوانی هەرێم، فەرمانبەری ڕاستی بێت یان بن دیوار، درووستکەری هەموو حزبە سیاسییەکانە کە بەشێک بوون لە حکومەتی هەرێمی کوردستان لە 25 ساڵی ڕابردوودا. لەگەڵ کابینە جیاوازەکانی حکومەتی هەرێم، وەک شێوازێکی بەدەستهێنانی پشتیوانی سیاسی و دەستکەوتی زۆرترین دەنگ لەهەڵبژاردندا، هەر حزبەو بەپێی هێز و توانا لایەنگرانی خۆی دادەمەزراند، لەگەڵ بڕینەوەی مووچە بۆ ئەندامانی حزب بێ ئەوەی لە هیچ دەزگایەکی حکومەت کار بکەن، جگە لە دیاردەی دوو مووچە و سێ مووچە.

دابەشکردنی ئەم پارە بەلاشە بۆ ماوەیەک توانای کڕین و ئاڵوگۆڕی بازرگانی و شێوازی ژیانی هاوڵاتیانی کوردستان بەرزکردووە، بەڵام چونکە بێ بنەما بوو، دابەزینێکی کوشندار لە هەموو سێکتەرەکانی ئابوری کوردستان ڕوویدا لەبەر ئەوەی هیچ بەرهەمهێنانێکی ئابوری نەمابوو، هەروەها هەڵئاوسانێکی ناسروشتی هەبوو لە زۆربەی کاڵاکان بەتایبەت لەنرخی زەوی و خانووبەرە.

ئالنگاریەکەی کەڕووبەڕووی پەیڕەوکردنی سیستمی بایۆمەتری دەبێتەوە ئەوەیە کە ئایا هێز وئیرادە لای کێیە، ئەگەر حکومەت بتوانێت ئەم سیستمە بخاتە کار بە تەواوەتی و بەشێوەیەکی شەفاف ئەوە بارێکی قورس لەسەر شانی خۆی لادەبات و بەرژەوەندییەکی باشی ئەبێت بۆ ئابوری گشتی، بەڵام لێرەدا حزبە سیاسیەکان لەوەئەچێت لایەنگرێکی زۆر لەدەست بدەن بە بڕینی ئەو مووچانە.

ئایا پارتە سیاسییەکان ڕازی ئەبن ئەو پارە بەلاشەی کە خۆیان و لایەنگرانیان وەریدەگرن حکومەت لێیان ببڕێت؟ لەکاتێکدا کە حکومەت پێکهاتووە لەم حزبانە، ڕازی ئەبن هێزی سیاسیان و بەرژەوەندی ئابوریان نەمێنێت؟

النظام البايومتري لحكومة اقليم كوردستان وسط المصالح السياسية

د. بياد جمال علي

اطلقت حكومة اقليم كوردستان حملة عملية تحويل نظام الرواتب الى نظام الكتروني منذ الشهر العاشر. و قد بدأت العملية في مدن اربيل والسليمانية و دهوك، حيث اصدرت بطاقات الكترونية لموظفي الحكومة وتسجيل بياناتهم في النظام البايومتري. خطة العمل لتسجيل جميع موظفي القطاع العام سارية و تستمر لثلاثة اشهر.

العملية ستجعل استلام الرواتب الشهرية لموظفي القطاع العام عن طريق استخدام البطاقات الالكترونية حسب البيانات المسجلة في النظام البايومتري، و قد تم فتح مراكز عديدة في اغلب مدن الاقليم.

الهدف من هذا النظام هو التخلص من ظاهرة الموظفين "الفضائيين" و ادارة الرواتب بشكل افضل، و ايضا التخلص من الاشخاص الذين يستلمون اكثر من راتب واحد بطرق غير قانونية. في الوقت الحالي حسب تصريحات الحكومة يوجد اكثر من مليون و اربعمائة الف موظف حكومي.

نظريا، اطلاق هذه الحملة و العمل بالنظام البايومتري لادارة الموظفين و رواتبهم خطوة ايجابية لتخفيض النفقات الحكومية والتخلص من عبء كبير في القطاع العام. ولكن، ما مدى سهولة تطبيقها عمليا؟

معضلة وجود هذا العدد الهائل من موظفي القطاع العام مقارنة مع العدد الصغير لسكان الاقليم خلقت بإرادة الاحزاب السياسية التي شاركت في الحكومة على مر الخمسة وعشرين سنة الماضية. كوسيلة للحصول على الولاءات السياسية و دعم موقعهم في الحكومة و تقوية موقفهم الانتخابي، كل حزب حسب وجوده في الحكومة عين مواليهم، وجدو في الحكومة ام لا على ان يستلموا رواتبهم، و احيانا راتبين و ثلاثة في نفس الوقت.

توزيع هذه الاموال المجانية ادى الى ازدياد القدرة الشرائية مع نمو اقتصادي لفترة محدودة، و تبعها سقوط حاد في جميع النواحي الاقتصادية، قتل انتاجية الفرد، و ازدياد في نسب التضخم لأغلب المواد و السلع، لاسيما في العقارات.

التحدي في تفعيل النظام البايومتري هي اكتشاف الجهة التي لديها القوة الحقيقية، اذا استطاعت الحكومة النجاح في هذا المشروع و العمل بها بشفافية ستكون لها فوائد اقتصادية للاقليم، خاصة في تخفيص المصاريف الحكومية، لكن من جهة اخرى ستخسر الاحزاب السياسية الولاءات السياسية و اصواتهم المبنية على هذه التعيينات.

هل ستقبل الاحزاب السياسية تدخل الحكومة بهذا النظام و تخريب تدفق الاموال المجانية في نظام الولاءات التي "صنعوه"؟ و بما انه هذه الاحزاب هم الذين مسيطرين على حكومة الاقليم، هل من الممكن ان يخربوا مصالحهم السياسية و الاقتصادية بأيديهم؟

KRG`s Biometric Payment System Amidst Political Interests

Dr. Bayad Jamal Ali

The Kurdistan Regional Government (KRG) launched the process of the electronic payment system in October. In the cities of Erbil, Slemani and Duhok employees have already started to have their electronic cards and biometric data registered. This process of registering the Kurdistan Region’s employees will continue for a total of three months according to the plan put forward.

The process will let public employees collect their monthly salaries using an electronic card in accordance with the registration of their names and their information within the biometric system. Operation centers have already been created to monitor this process around the region.

The goal of this process is to solve the issue of “ghost employees” and track the details of public employees’ payroll, as well as remove duplications of people that receive more than one salary. At the current moment, government employees account for around 1.4 million employees.

In theory the launch of the Biometric Payment System is a positive move forward in minimizing fiscal spending, and decreasing the burden on the public sector. However, is it applicable practically?

The issue of having such a massive number of public employees in relation to a relatively small population, whether they are ghost employees or active employees, has been created by all the political parties that have participated in government over the past 25 years. Along the many different KRG cabinets, as a form of gaining votes and political loyalty each political party, according to their power, has put their own people in positions and gave salaries to party members that don’t even work in any government institutions. Some have even received two to three different salaries at the same time.

The distribution of this free money led to a brief increase in the purchasing power of the Kurdish economy, followed by a sharp downfall as it killed all forms of productivity, as well as growing rates of inflation in almost all products, especially real estate.

The challenge in applying the biometric system is to find out where does power really reside – if the government could apply this system with complete transparency then it would have important economic value for the region, and decrease the fiscal burden, however, the political parties will lose the allegiance and votes of those people that will have their salaries cut.

Will the political parties allow the government to destroy the flow of free money in a loyalty system that they have “built”? Since these parties are the ones running the government, will they accept their political and economic interests vanish? And what is the incentive to so?